1
“สยามและคณะมิสชันนารีฝรั่งเศส” ชื่อหนังสือแปลที่กรมศิลปากรจัดพิมพ์ เมื่อ พ.ศ. 2528 / ค.ศ. 1985 ที่เขียนโดย บาทหลวง Adrien Launay แปลโดย คุณประทุมรัตน์ วงศ์ดนตรี … เรื่องราวในเล่ม ในภาคแรก เล่าเรื่องราว ภูมิประเทศ และชากร ที่ประกอบไปด้วย อาณาเขต แม่น้ำ เมือง บางกอก ประชากร เชื้อชาติ การแต่งกาย พระมหากษัตริย์อละการปกครอง ศาสดา พ่อมด หมอผี พระภิกษุ การศึกษา การแต่งงาน ความตายและพิธีปลงศพ บ้านเรือน เรือ อาหาร ฝิ่น การละเล่นและการทรมาน อุตสาหกรรม กสิกรรม การทหาร และจากเมืองมาร์เซยสู่บางกอก
2
สิ่งที่ผมสนใจนอกจากลักษณะภูมิประเทศในภาคที่ 1 แล้ว ภาคที่สองที่ผมสนใจคือ “คณะมิสชันนารีฝรั่งเศสในสยาม” ภาคที่สองจะเล่าเรื่องราว มิสชันนารีรุ่นแรกในสยาม การเดินทางสู่สยาม และเรื่องราวต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในสมัยนั้น ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์กับพระมหากษัตริย์ ซึ่งตรงกับรัชสมัย สมเด็จพระนารายณ์มหาราช การเดินทางเจริญสัมพันธไมตรี ที่มีการส่งคณะราชทูตไปยังฝรั่งเศส คณะทูตสยามชุดแรก สองและสาม
3
คณะทูตสยามที่กรุงปารีส … เรื่องราวในหนังสือมีบันทึกว่า “ต่อมามีการประชุมระหว่างเสนาบดีของพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 และคณะทูตสยาม คณะทูตสยามยืนยันถึงพระราชประสงค์ของสมเด็จพระนารายณ์ในการให้การต้อนรับคณะทูตฝรั่งเศสรวมถึงการทำสัญญาการค้า ส่วนทางด้านศาสนานั้นพวกเชาไม่มีข้อเสนอแนะที่แน่นอน แต่กล่าวชมเชยคณะมิสชันนารีฝรั่งเศส … ในวันฉลองกษัตริย์ (ฉลองพระคริสตเจ้าทรงแสดงองค์) คณะทูตสยามมีโอกาสเข้าร่วมพิธีมิสซาที่ฉลองอย่างเป็นทางการ ในโบสถ์ของคณะมิสซังต่างประเทศ … ในการเข้าเดินทางของคณะทูต มีบันทึกไว้ในจดหมายเหตุ “สมาชิกบ้านเณรได้ทำของขวัญพิเศษขึ้นสำหรับคณะทูตไทยซึ่งเป็นฝีมือของผู้ที่ไปมาหาสู่บ้านเณรเป็นประจำ ของขวัญชิ้นนี้เป็นภาพสองมิติทำด้วยกระดาษแข็ง….”
4
ที่มากกว่าการบันทึกในหนังสือ คือตัวอย่างดีๆ ที่สืบทอดมาถึงเรา … การใส่ใจในรายละเอียด การจดบันทึกอันเป็นประโยชน์ต่อคนรุ่นหลัง … นอกจากนั้นยังเป็นแบบอย่างชีวิตของบรรดามิชชันนารีที่ได้มอบให้พระศาสนจักรไทย … ผมคิดถึงคำที่ว่า “การร่วมในวัฒนธรรม inculturation” แม้สมัยของผมจะเรียกว่าการลงสู่วัฒนธรรมก็ตาม … การใส่ใจคนอื่น สนใจที่จะเรียนรู้จักผู้คนที่เราไปอยู่ด้วย เป็นพันธกิจสำคัญประการหนึ่งของพระสงฆ์ นักบวช เพื่อนำวัฒนธรรมนั้นมาปรับเข้ากับความเชื่อในพระเจ้า
ปล
บทความสั้นๆ นี้ ขอขอบคุณมิสชันนารีทุกท่าน ที่พยายามนำความเชื่อในพระเจ้า มาปรับเข้ากับวัฒนธรรมของไทยเรา
(อุดมสาร หน้า 13 ฉบับที่ 21/2021 ประจำวันที่ 16-22 พฤษภาคม 2021)
